IB Programındayım, Kaç Tane AP Almalıyım?

IB Diploma Programı’ndasın, dersler ağır, Internal Assessment’lar, TOK, Extended Essay, CAS derken takvim zaten dolu. Bir yandan da arkadaşların “3 AP aldım, 5 AP düşünüyorum” diyor. Üniversite başvuruları yaklaşıyor, özellikle ABD, İngiltere ve Kanada için “Yeterince güçlü görünüyor muyum?” sorusu kafandan çıkmıyor.

Bu yazı, sana tek bir sihirli sayı vermek için yazılmadı. Amaç, IB okurken kaç AP almanın senin için sağlıklı ve mantıklı olacağını, kendi durumuna göre hesaplayabilmen. 2025 başvuru koşulları, ABD, İngiltere ve Kanada üniversitelerinin IB ve AP’ye bakışları ve farklı öğrenci profilleri üzerinden ilerleyeceğiz.

Sonunda amacımız, sayı toplama yarışını değil, sürdürülebilir başarıyı ve iyi bir başvuru profilini kurmana yardım etmek.

IB Okurken AP Almak Mantıklı mı? Temel Kavramlar ve Gerçekler

IB içinde zaten üniversite seviyesine yakın bir yoğunluk var. Buna rağmen pek çok okulda IB öğrencileri ek olarak AP sınavlarına giriyor. Neden? Çünkü:

Bazı üniversiteler AP puanları için ders muafiyeti veriyor.
Özellikle ABD başvurularında, “kendini zorlamış” öğrenci profili göstermek istiyorsun.
Belli bir alanda (örneğin mühendislik) ekstra derinlik göstermek istiyorsun.

Ama bu tabloyu tam görmek için önce IB ve AP’yi netleştirmek gerekir.

IB ile AP Arasındaki Farklar (Kısa ve Net)

IB Diploma Programı bir bütün. Yapı özetle şöyle:

6 ders grubu, her biri farklı alanlardan.
3 ya da 4 ders Higher Level (HL), kalanlar Standard Level (SL).
TOK (Theory of Knowledge), Extended Essay (EE) ve CAS zorunlu.
Her derste yıl içine yayılmış Internal Assessment ödevleri, projeler, sunumlar var.
Not, hem bu iç değerlendirmeler hem de IB oturumundaki dış sınavlar üzerinden veriliyor.

Yani IB, hem süreç hem ürün odaklı. Uzun süreli çalışma, yazma, araştırma ve proje yönetimi gerektiriyor. Örneğin IB Matematik’te sınavdan önce strateji, soru tipi ve zaman yönetimi bilmek şarttır; bunun için hazırlanmış ayrıntılı rehberler, IB Matematik sınavı için ipuçları ve stratejiler gibi kaynaklarda detaylı biçimde anlatılır.

AP (Advanced Placement) ise daha parçalı bir yapı:

Her AP dersi bağımsızdır.
Yıl sonunda tek bir AP sınavı vardır.
Not, büyük ölçüde o tek sınavdaki performansa dayanır.
Bazı derslerde küçük proje veya “portfolio” olabilir ama çoğunda ana ağırlık sınavdadır.

Kısaca özetlersek: IB, derinlik ve süreç odaklı uzun bir maraton, AP ise daha çok sınav performansına bakan tek tek koşular gibi düşünülebilir. Bu karşılaştırma, uluslararası kaynaklarda da benzer şekilde açıklanır; örneğin US News’in AP ve IB farklarını anlattığı yazı bu ayrımı açık biçimde verir.

Üniversiteler IB ve AP’ye Nasıl Bakıyor?

2025 itibarıyla tablo kabaca şöyle:

ABD: Güçlü IB diploması kendi başına saygı görür. Pek çok seçici okul için 30 ve üzeri IB puanı, sağlam bir temel kabul edilir. Buna ek birkaç AP, “rigor” yani akademik seviye göstergesi olarak iyi durur. Bazı üniversiteler, 4 veya 5 aldığın AP dersleri için kredi ya da ders muafiyeti verir. Özellikle top-tier okulların IB ve AP’yi nasıl gördüğünü anlatan rehberler (örneğin IB vs AP: Which Is Best for College Admissions?) bu noktayı vurgular.
İngiltere: Ana referans IB puanındır. Genelde 32 ve üzeri hedeflenir. AP, doğrudan kabul koşulu olarak yazılmaz, ancak akademik güç göstergesi olabilir. Asıl kritik olan, IB HL derslerin ve öngörülen IB notların.
Kanada: IB diploması 28–30 ve üzeri ise güçlü kabul görür. AP puanları çoğu zaman ders muafiyeti için kullanılır ama “zorunlu” değildir.

Önemli bir nokta, üniversitelerin sayıya değil başarıya bakmasıdır. Yani:

6 AP alıp 2–3 alan bir öğrenciden,
2–3 AP alıp hepsinde 4–5 alan öğrenci daha iyi görünebilir.

Genel kabul, bu iki programın da ciddi akademik ağırlık taşıdığı yönünde. Örneğin IB vs AP üzerine hazırlanan karşılaştırmalı rehberler de, “üniversiteler ikisini de güçlü kabul eder, önemli olan okulundaki imkanları ne kadar iyi kullandığın” mesajını öne çıkarır.

IB’nin dünya genelinde tanınırlığını görmek için ise IB’nin resmi sayfasındaki IB’yi tanıyan ülke ve üniversite listesi önemli bir referanstır.

Mesaj net olmalı: Karar sadece akademik güç gösterisi değil, aynı zamanda sağlık ve sürdürülebilirlik kararıdır.

Kaç Tane AP Mantıklı? Genel Kurallar ve Farklı Profil Örnekleri

IB öğrencilerinin hepsi için geçerli tek bir sayı yok. Yine de 2025 üniversite başvuru trendlerine ve IB iş yüküne bakınca, güvenli ve gerçekçi bir çerçeve oluşuyor:

Çoğu IB öğrencisi için 1–3 AP aralığı mantıklı ve yönetilebilir.
4 AP, sadece belli profiller için anlamlı.
5 ve üzeri AP, IB öğrencilerinin çok küçük bir kısmı için uygun, çoğunluk için ise gereksiz ve risklidir.

Bunu biraz daha net görmek için farklı öğrenci profilleri üzerinden ilerleyebiliriz.

Çoğu IB Öğrencisi İçin Güvenli Aralık: 1–3 AP

1–3 AP, IB ile birlikte hâlâ nefes alabileceğin bir aralık.

1 AP: Programı denemek ve akademik güç göstermek için iyi bir başlangıç. Özellikle 10. sınıftan 11’e geçerken ya da IB’nin ilk senesinde, yükünü test etmek için mantıklı olabilir.
2 AP: Dengeli ama iddialı bir profil. Hem IB’ye odaklanıp hem de iki alanda ek sınavla kendini gösterebilirsin.
3 AP: Sınırda ama yapılabilir. Sadece IB notların zaten güçlü ise, iyi zaman yönetimin varsa ve neye girdiğini biliyorsan mantıklı olur.

Bu aralıkta bile hedef, her AP’de 4 veya 5 almaktır. 3 puan ve altı, özellikle çok sayıda AP aldığında, başvuruda zayıf bir mesaj verebilir. Üniversiteler dolu transkript görmekten çok, seçtiğin zor derslerde yüksek puan görmeyi ister.

2025 verilerine göre AP sınavlarına giren öğrenci sayısı artıyor ve çoğu derste 3 ve üzeri alan oranı yüzde 60–75 civarında. Yani “sınavı geçmek” mümkün, ama IB ile birlikte yüksek puana oynamak, ek bir dikkat ve çalışma planı gerektirir.

Sadece IB ile Yetinmek Ne Zaman En Doğru Seçenek?

Bazı öğrenciler için en akıllı karar, hiç AP almamaktır. Bu, zayıflık değil, olgunluk göstergesi olabilir. Özellikle şu durumlarda:

3 veya 4 tane HL dersin zaten çok ağırsa,
IB not ortalaman sınırda ya da düşüş trendindeyse,
IB’ye yeni geçmiş ve hâlâ uyum sürecindeysen,
Yoğun spor, sanat, konservatuvar ya da yarışma takvimin varsa,
Ruh sağlığı ile ilgili destek alıyorsan veya yoğun kaygı yaşıyorsan.

Birçok üniversite, yorulmuş ve dağılmış bir IB + AP kombinasyonu yerine, tek başına güçlü ve dengeli bir IB performansını tercih eder. Özellikle akademik seçimini STEM alanlarında planlıyorsan, hangi programın sana daha iyi uyduğunu anlamak için STEM bölümleri için IB ve AP karşılaştırması gibi detaylı incelemelerden yararlanabilirsin.

En Rekabetçi Üniversiteler İçin 3–4 AP Ne Zaman Mantıklı?

Harvard, MIT, Yale gibi çok seçici ABD üniversitelerine bakan bazı IB öğrencileri, 3–4 AP almayı düşünür. Burada dikkat edilmesi gereken sınırlar net olmalı. 3–4 AP şu profiller için mantıklı olabilir:

IB not ortalaması yüksek (örneğin öngörüler 38+ civarı) olan,
Zaman yönetimi güçlü, geceleri 5 saat uykuya düşmeden programını yürütebilen,
Daha önce yoğun sınav tempolarını başarıyla taşımış,
Hedeflediği üniversitelerin, aldığı alanlarda AP’ye kredi veya akademik avantaj verdiğini bildiği öğrenciler.

Buna rağmen, 5 ve üzeri AP almak, IB öğrencilerinin büyük çoğunluğu için gereksiz ve risklidir. Uzun vadede, tükenmişlik ve düşük not riski, kazanacağın ek “etki”den daha ağır basar. Nitekim pek çok rehber, ABD ve İngiltere için 3–5 AP aralığını bir üst sınır olarak tartışır, fakat her öğrenci için geçerli tek doğru sayı olmadığını da belirtir.

Bu noktada hatırlamak önemli: Üniversiteler, “okulunun sunduğu imkanlar içinde kendini ne kadar zorladın?” sorusuna bakar. Ortaokuldan beri test çözen, İngilizcesi çok iyi, sınav tecrübesi yüksek bir öğrenci ile bu alanda yeni olan bir öğrencinin AP kapasitesi aynı olmayacaktır.

Aşağıdaki tablo, kabaca bir çerçeve sunar:

Profil tipi	Hedef üniversite düzeyi	Önerilen AP sayısı
IB’ye yeni uyum sağlayan, notları dalgalı	Ülkesinde iyi, yurt dışında seçici olmayan	0–1
Dengeli, notları iyi, hedefi iddialı	Güçlü ama en üst seviye olmayan okullar	1–3
Çok güçlü akademik profil, yüksek hedef	En seçici ABD üniversiteleri	3–4

Bu, katı bir kural değil, ama kendi durumuna dürüstçe bakman için iyi bir başlangıç noktasıdır.

Hangi AP Derslerini Seçmeliyim? Stratejik ve Akıllı Seçim Kriterleri

AP sayısından daha önemli bir konu, hangi AP’leri seçeceğin. Stratejik seçim, hem iş yükünü hem de üniversiteye vereceğin mesajı etkiler.

Genel ilke şu olabilir:

AP’lerini mümkün olduğunca IB derslerinle hizala.
Hedef bölümünle sıkı bağlantılı derslere öncelik ver.
Sırf kulağa “prestijli” geliyor diye rastgele ders ekleme.

Bu yaklaşım, ABD, İngiltere ve Kanada için hazırlanan pek çok rehberde de geçiyor. Ö

IB Derslerinle Uyumlu AP’leri Seçmek (İş Yükünü Azaltan Yol)

IB ve AP içerikleri, bazı alanlarda büyük ölçüde çakışır. Bunu avantaja çevirebilirsin. Örneğin:

IB Mathematics AA HL + AP Calculus AB/BC,
IB Biology HL + AP Biology,
IB Physics HL + AP Physics 1 ya da C,
IB Economics HL + AP Microeconomics veya Macroeconomics.

Bu yaklaşımın iki net yararı olur:

Çalışma içeriğinin büyük kısmı ortak olur, böylece ekstra yük azalır.
Üniversiteler, seçtiğin alanda tutarlılık ve derinlik görür.

Örneğin bilgisayar bilimi düşünüyorsan, IB’de Math AA HL, Computer Science ve Physics gibi dersleri, AP’de de bu eksende desteklemek, başvuru dosyanda güçlü görünür. Bu tür kombinasyonlar için hazırlanmış detaylı listelere, örneğin Bilgisayar Bilimi için en iyi IB ders kombinasyonları gibi kaynaklardan bakabilirsin.

Öte yandan bambaşka alanlardan, birbirini desteklemeyen 4–5 AP almak çoğu zaman iki soruna yol açar:

İş yükü aşırı artar.
Başvuru dosyası odaksız ve dağınık görünür.

AP Seçerken Hedef Bölümünü ve Ülkeni Düşünmek

Bir başka akıllı adım, AP’leri olası üniversite bölümünle eşleştirmektir:

Mühendislik ve sayısal bölümler: AP Calculus, AP Physics, AP Chemistry güçlü sinyaller verir. IB’de Math AA ve fen HL’lerle de desteklenirse, profilin çok daha güçlü olur. Hangi IB Matematik seçeneğinin sana uygun olduğuna karar vermekte zorlanıyorsan, IB Matematik AI ve AA kursları karşılaştırması da bu kararı netleştirmene yardım edebilir.
Sosyal bilimler, psikoloji, sosyoloji: AP Psychology, AP World History, AP Human Geography, AP Comparative Government gibi dersler mantıklı seçimlerdir.
İşletme, ekonomi, finans: AP Microeconomics, Macroeconomics, Calculus ve Statistics iyi kombinasyonlar verir.

Ülke farkı da önemli:

ABD: AP sayısal dersleri, hem kabul sürecinde güçlü görünür hem de üniversitede kredi avantajı sağlayabilir.
İngiltere ve Avrupa: AP daha çok destekleyici bir artı puan rolündedir. Asıl referans, IB HL derslerin ve beklenen IB puanındır.
Kanada: Hem IB hem AP tanınır. AP puanları çoğu zaman ders muafiyeti için kullanılır.

Hedeflediğin okulların resmî sayfalarındaki kabul ve kredi politikalarını tek tek kontrol etmek, burada atlanmaması gereken bir adımdır.

Kendi AP Sayını Nasıl Hesaplayabilirsin? Adım Adım Kişisel Karar Rehberi

Şimdi teoriyi kişisel karara dönüştürme zamanı. Aşağıdaki adımlar, kendi “AP sayını” bulman için pratik bir çerçeve sunar.

Zaman, Enerji ve Not Dengesi: Gerçekçi Bir Öz Değerlendirme Yapmak

Önce kendine dürüstçe bakman gerekir. Şu sorulardan başlayabilirsin:

Haftada ortalama kaç saat uyuyorum?
IB ödevleri, projeler ve tekrarlar için haftada kaç saat harcıyorum?
Sınav döneminde kaygı düzeyim ne kadar yükseliyor?
Son iki dönemde IB notlarım yükseliyor mu, sabit mi, yoksa düşüyor mu?

AP’de 4–5 hedeflemek, sadece sınav haftasında yoğunlaşmakla olmaz. Özellikle Matematik ve fen dersleri için düzenli tekrar şarttır. Bu konuda, soru tarzlarına ve çalışma takvimine yönelik ayrıntılı öneriler içeren rehberler, örneğin IB Matematik sınav hazırlık rehberi, sana IB tarafını güçlendirmede de destek olabilir.

Eğer IB tarafında:

HL derslerinden birkaçı risk altındaysa,
IA teslim tarihlerinde sürekli geride kalıyorsan,
Notların belirsiz bir çizgide gidip geliyorsa,

önceliğin IB’yi sağlamlaştırmak olmalıdır. Sağlam bir IB zemini olmadan üstüne AP eklemek, bina temeli zayıfken ekstra kat çıkmaya benzer.

Rehber Öğretmen ve Ailenle Birlikte Son Kararı Vermek

Bu kararı tek başına almak zorunda değilsin. Hatta almaman daha sağlıklıdır.

Rehber öğretmen: Genel akademik yükünü ve stres seviyeni dışarıdan daha net görür.
IB koordinatörü: Okulunun IB ve AP yükünü, senin gibi öğrencilerin önceki yıllardaki sonuçlarını bilir.
Branş öğretmenleri: Özellikle AP almayı düşündüğün derslerde, seviyeni objektif biçimde değerlendirebilir.

Ailenin beklentileri ile kendi sınırların çatışıyorsa, bunu sayılar üzerinden net konuşmak işe yarar. Örneğin “3 AP değil, 2 AP alayım ama her ikisinden de 5 hedefleyeyim” gibi somut cümleler kurduğunda, tartışma daha yapıcı hale gelir.

Kararın kalıcı olmadığını da unutma. İlk yıl 1 AP deneyip, nasıl hissettiğine ve sonucuna göre bir sonraki yıl 2 ya da 3’e çıkabilirsin. Tersi de geçerlidir, gerekirse azaltabilirsin.

Son karar öncesi kendine şu küçük kontrol listesini sorabilirsin:

IB not ortalamam hedeflediğim üniversiteler için yeterli seviyede mi?
Haftalık uyku düzenim, yoğun dönemlerde bile en azından kabul edilebilir düzeyde mi?
Hedeflediğim ülke ve üniversitelerde AP gerçek bir artı değer sağlıyor mu?
Seçtiğim AP’ler, IB derslerim ve hedef bölümümle uyumlu mu?
Bu kararı rehber öğretmenim ve ailemle ayrıntılı konuşup geri bildirim aldım mı?

Bu sorulara büyük ölçüde “evet” diyorsan, seçtiğin AP sayısı büyük olasılıkla senin için uygundur.

Sonuç: Kendi Dengen İçin Doğru AP Sayısını Bulmak

Özetle ana mesajlar şöyle:

Çoğu IB öğrencisi için 1–3 AP, hem başvurularda güçlü görünen hem de yönetilebilir bir aralıktır.
Hiç AP almamak, güçlü ve dengeli bir IB performansı ile birlikte, birçok üniversite için tamamen kabul edilebilir ve olgun bir tercihtir.
Çok sayıda AP, herkes için iyi görünmez; düşük puan, yorgunluk ve motivasyon kaybı riski taşır.
En iyi sayı, not ortalaman, hedeflerin ve ruh sağlığın ile uyumlu olan sayıdır, arkadaşlarının aldığı AP sayısı değil.
Kendi durumunu dürüstçe değerlendirmek, okulundaki danışmanlarla konuşmak ve gerekirse sayıyı azaltmaktan çekinmemek, uzun vadede daha sağlıklı bir akademik yol çizer.

Sonunda, hedefin sadece AP sayısı toplamak değil, uzun vadede sürdürülebilir bir başarı ve iyi bir üniversite deneyimi kurmak olmalı. Kendine karşı dürüst ol, destek iste ve senin için doğru hissettiren, ama aynı zamanda gerçekçi olan sayıyı seç.

AP Advanced Placement

IB Programındayım, Kaç Tane AP Almalıyım? 2025 İçin Akıllı ve Gerçekçi Rehber