PSAT Testi Nedir? 2025 Dijital PSAT İçin Net ve Güncel Rehber

Amerika’da lise ya da üniversite planlayan bir öğrencisin ve herkes “PSAT’ye girdin mi?” diye soruyor. Peki bu PSAT testi tam olarak ne, niçin bu kadar konuşuluyor?

PSAT’nin açılımı Preliminary SAT yani SAT’in ön hazırlık sınavı. Hem gerçek SAT için prova gibi çalışıyor, hem de bazı öğrenciler için burs ve prestijli akademik fırsatların kapısını aralıyor. 2025 itibarıyla PSAT tamamen dijital olarak uygulanıyor, yani sınava bilgisayardan giriyorsun.

Özellikle Amerika’da lise okuyan ya da Türkiye’de uluslararası okulda (IB, AP, Amerikan müfredatı) okuyan Türk öğrenciler için PSAT, SAT ve yurt dışı üniversite yolculuğunun erken bir adımı. Bu yazıda, aklındaki temel sorulara net yanıt bulacaksın:

• PSAT nedir, ne işe yarar?
• PSAT 10 ile PSAT/NMSQT arasındaki fark nedir?
• 2025 dijital PSAT yapısı, süre ve bölümler nasıl?
• Puanlama nasıl işliyor, 320–1520 ne demek, Selection Index nedir?
• National Merit Scholarship nedir, kimler için geçerli?
• Türk öğrenciler için PSAT neden önemli?
• Kimler girebilir, sınav ne zaman, başvuru nasıl oluyor?
• PSAT’e nasıl hazırlanılır, nereden başlamalısın?

Adım adım gidelim.

PSAT Testi Nedir, Ne İşe Yarar?

PSAT, Preliminary SAT ifadesinin kısaltması. Yani mantık şu:
“Gerçek SAT’e girmeden önce, aynı tarzda ama biraz daha kısa ve risksiz bir deneme sınavı.”

PSAT’nin iki ana işlevi var:

1. SAT için pratik ve seviye tespiti sağlamak
2. Bazı öğrenciler için burs ve ödül programlarına kapı açmak

Ortaokul sonu ve lise başında olduğunu düşün. Basketbola yeni başlıyorsun. Maça çıkmadan önce antrenman maçı yaparsın, hatalarını görürsün, hızını ölçersin. PSAT tam olarak bu antrenman maçı gibi. Gerçek maç ise SAT.

PSAT, SAT Sınavının Provası Gibi Düşünülebilir

PSAT ile SAT arasındaki benzerlikler çok fazla:

• Soru tarzları neredeyse aynı
• Aynı iki ana bölüm var: Reading and Writing (Okuma & Yazma) ve Math (Matematik)
• Her ikisi de çoktan seçmeli test ve zaman baskısı içeriyor
• Puanlama mantığı benzer, sadece aralıklar farklı

Fark ne?

• PSAT biraz daha kısa
• Genel olarak SAT’e göre biraz daha kolay
• PSAT puanı, üniversite başvurularında resmi skor olarak kullanılmıyor

Bu yüzden PSAT sayesinde:

• Hangi soru tiplerinde zorlandığını görürsün
• Zaman yönetimi konusunda kendi hızını keşfedersin
• İlk “büyük sınav” stresini PSAT’te yaşar, SAT’te daha rahat olursun

SAT ve PSAT yapılarını yüz yüze görmek istersen, College Board’un Türkçe çevirili SAT ve PSAT arasındaki farklar rehberi de güzel bir kaynak.

PSAT/NMSQT ve PSAT 10 Arasındaki Fark Nedir?

Aslında ilginç bir gerçek var: PSAT 10 ile PSAT/NMSQT aynı sınav. Soru sayısı, süre, zorluk seviyesi tamamen aynı.

Farklar:

• PSAT 10
  • Genelde 10. sınıf öğrencileri için
  • Bahar döneminde (Mart–Nisan civarı) yapılıyor
  • National Merit Scholarship için kullanılmıyor
• PSAT/NMSQT (National Merit Scholarship Qualifying Test)
  • Ağırlıklı olarak 11. sınıf öğrencileri için
  • Güz döneminde, yani Ekim ayında uygulanıyor
  • National Merit burs sürecinde dikkate alınan sınav bu

Bir de 8. ve 9. sınıf öğrencileri için PSAT 8/9 var. O da yine aynı mantıkta bir erken hazırlık sınavı ama yazının odağı 10. ve 11. sınıf için olan PSAT 10 ve PSAT/NMSQT.

2025 İtibarıyla PSAT Testinin Yapısı: Bölümler, Süre ve Dijital Sistem

2025’te PSAT artık tamamen dijital. Toplam süre yaklaşık 2 saat 14 dakika ve sınav iki ana bölümden oluşuyor:

• Reading and Writing
• Math

Toplam soru sayısı 98 ve sınav “modül” denen alt parçalara ayrılıyor. Sistem dijital adaptif çalışıyor; yani verdiğin doğru ve yanlış cevaplara göre sonraki soru paketi biraz daha kolay ya da daha zor hale geliyor.

Bu yapının çok karmaşık geldiğini düşünüyorsan, sakin ol. Senin için önemli olan:

• Soru tiplerini tanımak
• Zamanı iyi kullanmak
• Dijital ekranda soru çözmeye alışmak

PSAT Artık Tamamen Dijital: Bilgisayardan Sınava Girmek

Kağıt-kalem devri PSAT için bitti. Artık:

• Sınava okulunun sağladığı bilgisayar ya da kendi cihazın üzerinden giriyorsun
• College Board’un dijital test uygulamasını kullanıyorsun
• Ekranda kalan süreyi görebiliyor, sorular arasında ileri-geri gezinebiliyorsun
• Soruları işaretleyip “sonra dönmek istiyorum” diye notlayabiliyorsun

Genelde kulaklık gerekmiyor, çünkü dinleme bölümü yok. Okul, sınav günü için gerekli teknik ayarları önceden tamamlıyor. Senin yapman gereken şey, dijital arayüzü önceden denemek ve ekrandan soru çözmeye alışmak.

Dijital SAT mantığını anlamak için hazırlanmış dijital SAT rehberi de PSAT için fikir verebilir; format oldukça benzer.

PSAT Bölümleri: Reading and Writing ile Math Senden Ne İstiyor?

PSAT, iki ana bölümden oluşuyor ve her biri kendi içinde modüllere ayrılıyor:

• Reading and Writing
  • Süre: 64 dakika
  • Soru sayısı: 54
  • Kısa metinler üzerinden anlam çıkarma, ana fikir, ton, çıkarım
  • Dil bilgisi, yazım, noktalama
  • Akademik kelime bilgisi ve bağlam içinde kelime anlamı
• Math
  • Süre: 70 dakika
  • Soru sayısı: 44
  • Cebir, denklem çözümleri
  • Oran-orantı, yüzdeler, problemler
  • Grafik ve tablo yorumlama
  • Bazı geometri ve temel istatistik soruları

Burada en önemli nokta şu: Sadece formül ezberlemek yetmiyor. Okuduğunu anlama, mantık yürütme ve problemi modelleme becerisi ön planda.

Adaptif Dijital Sistem: Sorular Neden Gitgide Zorlaşıyor?

Adaptif sistemin mantığını küçük bir örnekle düşün.

• İlk modülde iyi gidiyorsun, çoğu soruyu doğru yapıyorsun
• Sistem “Bu öğrenci iyi seviyede” diyor ve ikinci modülde biraz daha zor sorular gösteriyor
• Eğer ilk modülde zorlanırsan, ikinci modülde daha orta seviyede sorular görüyorsun

Bunun iki sonucu var:

1. Sınav senin gerçek seviyeni daha net ölçüyor
2. Sorular zorlaştığında her zaman “kötü gidiyorum” anlamına gelmiyor, aksine çoğu zaman iyi performansın göstergesi oluyor

Yani ekranda bir anda daha zor sorular görürsen, panik olmak yerine kendine şunu hatırlat:
“Demek ki ilk modülde iyi iş çıkardım, devam.”

PSAT Puanlama Sistemi: 320–1520 Arası Puan Ne Anlama Geliyor?

PSAT toplam puanı 320 ile 1520 arasında değişiyor. Bu toplam puan, iki bölümün birleşiminden oluşuyor:

• Reading and Writing: 160–760 arası
• Math: 160–760 arası

Bu iki puan toplanınca karşına 320–1520’lik toplam puan çıkıyor.

Buna ek olarak, National Merit için önemli olan ayrı bir ölçü daha var: Selection Index. Buna birazdan geleceğiz.

Okuma-Yazma ve Matematik Puanların Nasıl Hesaplanıyor?

Soru bazında mantık çok basit:

• Doğru cevap: Puan kazanırsın
• Yanlış cevap: Ekstra ceza yok, sadece doğru sayın artmamış olur
• Boş bırakmak: Yine puan kazandırmaz

Yani “Yanlış yaparsam eksi puan gelir” korkusu yok. Mantıklı tahmin yapmak genelde boş bırakmaktan daha avantajlı.

Sınav sonunda doğru cevap sayılarından bir ham puan hesaplanıyor. Sonra bu puan, sınavın zorluk derecesine göre ölçekli puana çevriliyor ve senin raporunda 160–760 aralığında görünüyor.

Puan raporunda:

• Her bölüm için ayrı skor
• Alt beceriler (örneğin “Problem Solving and Data Analysis”) için alt göstergeler
• Güçlü ve zayıf olduğun konu başlıkları

görebiliyorsun. Bu rapor, sonraki SAT hazırlığını planlarken altın değerinde.

Selection Index Nedir, National Merit İçin Neden Önemli?

Selection Index, 48 ile 228 arasında değişen ayrı bir sayı. National Merit Scholarship sürecinde ilk eleme için kullanılıyor.

Kafa karıştırmadan çok basit şekilde düşün:

1. Okuma-Yazma ve Matematik için “test puanların” var (her biri 8–38 arası)
2. Bu iki test puanı toplanıyor
3. Ortaya çıkan sayı 2 ile çarpılıyor
4. Çıkan sonuç, Selection Index oluyor

Bu, kabaca şu anlama geliyor: Toplam skorun ne kadar yüksekse, Selection Index’in de o kadar yüksek.

National Merit barajları:

• ABD’de eyalete göre değişiyor
• Her yıl sınav sonuçlarına göre yeniden belirleniyor
• Oldukça yüksek başarı gerektiriyor

Detaylı ve en güncel koşulları, resmi National Merit “When to Take the Test” sayfasında inceleyebilirsin.

Unutma, bu burs programı ağırlıklı olarak ABD vatandaşı ya da orada okuyan öğrenciler odaklı. Yine de yüksek PSAT performansı, genel akademik profilin için güçlü bir sinyal.

Kimler PSAT Testine Girebilir, Ne Zaman ve Nasıl Başvurulur?

PSAT bireysel “online başvurayım da gireyim” türü bir sınav değil. Sınava genelde okullar üzerinden kayıt olunuyor.

Hangi Sınıf Öğrencileri PSAT’e Girebilir?

Genel tablo şöyle:

• 8–9. sınıf: PSAT 8/9
• 10. sınıf: PSAT 10
• 10. ve 11. sınıf: PSAT/NMSQT (ama burs için 11. sınıf puanı dikkate alınıyor)

Türk öğrenciler için:

• Eğer ABD’de lise okuyorsan, büyük ihtimalle okulun zaten her yıl PSAT uyguluyordur
• Eğer Türkiye’de IB, AP ya da Amerikan müfredatlı uluslararası okulda okuyorsan, okulun PSAT sunup sunmadığını rehberlikten öğrenmelisin
• Anadolu lisesi ya da standart Türk müfredatlı bir okulda okuyorsan, PSAT çoğunlukla sunulmuyor, fakat bazı özel kurumlar üzerinden imkân bulunabiliyor

TED İstanbul gibi okullarda PSAT hakkında daha kurumsal bilgi için PSAT bilgilendirme sayfası iyi bir örnek.

PSAT Sınav Tarihleri ve Başvuru Süreci Nasıl İşler?

2025 için PSAT/NMSQT:

• Okullar, 1–31 Ekim 2025 tarihleri arasında bir gün seçebiliyor
• Bazı okullar için 11 veya 18 Ekim Cumartesi günü de ek seçenek olarak tanımlanmış durumda
• Yani senin için net tarih, okulunun tercihine bağlı

Önemli noktalar:

• Öğrenciler College Board sitesinden bireysel kayıt yapmıyor
• Kayıt, okulun rehberlik birimi ya da sınav koordinatörü üzerinden ilerliyor
• Sınav ücreti bazı okullarda öğrenciye yansıtılıyor, bazı okullarda okul bütçesinden karşılanıyor
• Sonuçlar genelde 4–6 hafta içinde açıklanıyor, yani çoğu zaman Kasım başı veya ortasında College Board hesabına düşüyor

PSAT Türk Öğrenciler İçin Neden Önemli? Burs, SAT ve Yurt Dışı Fırsatları

Türk öğrenciler için PSAT’i üç başlıkta düşünebilirsin:

1. SAT’e hazırlık ve seviye tespiti
2. Bazı öğrenciler için burs ve ödül fırsatları
3. Genel İngilizce, okuma ve problem çözme becerilerini geliştirme

ABD’de okuyan bir Türk öğrenciysen, PSAT/NMSQT National Merit ve okul içi burslar açısından oldukça etkili olabilir. Türkiye’de uluslararası okulda okuyorsan, daha çok SAT hazırlığı ve güçlü akademik profil oluşturma açısından önem kazanıyor.

Yurt dışı üniversite süreci, IB ve AP kararları gibi konularla ilgileniyorsan, STEM odaklı öğrenciler için hazırlanmış IB ve AP karşılaştırması: STEM öğrencileri için yazısı da büyük resmi görmene yardım eder.

SAT ve Üniversite Başvurularına Hazırlıkta PSAT’in Rolü

PSAT puanı doğrudan üniversiteye gönderilen resmi bir skor değil. Ama çok güçlü bir prova sınavı.

PSAT sayesinde:

• SAT soru tiplerini önceden görürsün
• Dijital sınav arayüzüne alışırsın
• Zaman baskısı ve soruların karışık yapısına psikolojik olarak hazırlanırsın

Sonrasında iyi planlanmış bir SAT hazırlık programı ile birleştiğinde, yüksek PSAT performansı sana ciddi özgüven kazandırır. SAT için daha sistemli çalışmak istersen, yapılandırılmış bir SAT Hazırlık Kursu – 30% İndirim gibi programlar da süreci hızlandırabilir.

National Merit Scholarship ve Diğer Burs Fırsatları

National Merit Scholarship, ABD’de çok bilinen, PSAT/NMSQT sonuçlarına dayanan bir burs ve onur programı.

• Sadece 11. sınıfta girilen PSAT/NMSQT sonucu dikkate alınıyor
• Belirli bir Selection Index barajını geçen öğrenciler, eyaletlerine göre Commended, Semifinalist, Finalist gibi aşamalara ayrılıyor
• Burs miktarı ve türü, hem National Merit hem de üniversitelerin sunduğu ek olanaklara bağlı

Uluslararası ve Türk öğrenciler için durum biraz daha karışık:

• ABD vatandaşı veya daimi oturum sahibi olmayan pek çok öğrenci, resmi National Merit bursuna tam olarak başvuramıyor
• Yine de yüksek PSAT skoru, başvurularda “onur” olarak görülebiliyor, okul içi burslar ve onur programları için artı puan sağlayabiliyor

Burs olmasa bile, PSAT performansın genel akademik seviyeni gösteren güçlü bir veri.

Türkiye’deki ve Yurt Dışındaki Türk Öğrenciler İçin Pratik Avantajlar

İki grubu ayrı düşünmek mantıklı:

1. ABD’de okuyan Türk öğrenciler
   • PSAT/NMSQT National Merit için gerçek bir fırsat olabilir
   • Okul içi ödüller, onur listeleri, rehberlik desteği gibi ek kazanımlar sağlayabilir
2. Türkiye’de IB, AP veya Amerikan müfredatlı okulda okuyan öğrenciler
   • PSAT, SAT hazırlığı için mükemmel bir ilk adım
   • İngilizce akademik okuma ve matematiksel düşünme becerilerini ölçmek için güçlü bir araç
   • Yurt dışı başvurularda “bu öğrenci erken yaşta SAT tarzı sınavlara girmiş ve iyi performans göstermiş” mesajı verir

Aileler için de PSAT raporu çok değerli. Çocuğun matematik mi, okuma mı, yoksa zaman yönetimi konusunda mı daha çok desteğe ihtiyaç duyduğunu net gösterir. Bu sayede özel ders, kurs ya da çalışma planı kararları daha bilinçli alınabilir.

Türkiye’de hem YÖS hem SAT arasında kalan uluslararası öğrenciler için hazırlanmış YÖS ve SAT arasındaki farklar yazısı da hangi sınava odaklanman gerektiği konusunda fikir verir.

PSAT Testine Nasıl Hazırlanmalı? Basit ve Etkili Çalışma Önerileri

PSAT’e hazırlık, aslında iyi bir SAT hazırlığının başlangıcı. Aşırı karmaşık planlara gerek yok. Düzenli ve akıllı çalışmak yeterli.

Önce Seviyeni Gör: Deneme PSAT ve SAT Sorularıyla Başla

İlk adım olarak:

• Kısa bir seviye testi ya da resmi örnek PSAT soruları çöz
• Ardından tam uzunlukta bir deneme çözerek süre baskısını hisset

Bu denemeden sonra:

• Hangi bölümde daha çok zorlandığını not al
• Yanlışlarını konu başlıklarına göre sınıflandır
• Örneğin “kareköklü ifadeler”, “grafik yorumlama”, “ana fikir soruları” gibi

Bu analiz, rastgele soru çözmek yerine, hedef odaklı çalışmana yardım eder. Daha bire bir destek istersen, SAT Koçluğu ve Bireysel Dersler tarzı online programlar da kişisel çalışma planı çıkarmanı kolaylaştırır.

Günlük Kısa Çalışmalar: Okuma, Kelime ve Matematik Tekrarı

Saatlerce masa başında oturmaya gerek yok. Her gün 20–40 dakikalık düzenli çalışma, ara ara yapılan uzun maratonlardan daha etkilidir.

Öneriler:

• Reading and Writing için
  • Kısa İngilizce makaleler, haberler, deneme yazıları oku
  • Bilmediğin kelimeleri not al, ama sadece liste yapma
  • O kelimeyi bir cümle içinde kullan, küçük bir hikâye yaz
• Math için
  • Cebir, oran-orantı, yüzdeler gibi temel konuları tekrar et
  • Her gün 5–10 problem çözerek “problemi okuma ve modelleme” kasını güçlendir
  • Grafik ve tablo içeren sorulara özellikle zaman ayır

Bu tarz günlük mini çalışmalar, hem PSAT hem de ilerideki SAT performansını doğrudan etkiler.

Sınav Stratejileri: Zaman Yönetimi ve Dijital Sınava Alışma

PSAT ve SAT için en büyük sorunlardan biri süre. Bunu yönetmek için:

• Her soru için ortalama süreyi aklında tut
  • Reading and Writing: soru başına yaklaşık 1–1,2 dakika
  • Math: soru başına yaklaşık 1,5 dakika civarı
• Zor soruya takılıp kalma, işaretle ve devam et
• Kolayları toplayıp sonra zor sorulara geri dönmek genelde daha mantıklı

Dijital sınava alışmak için:

• Mutlaka ekrandan soru çözdüğün denemeler yap
• Bilgisayarda işaretleme, sorular arasında gezinme, kalan süreyi takip etme gibi şeyleri prova et

Test stratejileri, sadece bilgiyi değil, “sınavı kullanma becerisini” de geliştirir. Bu da hem PSAT hem SAT üzerinde ciddi fark yaratır.

Sonuç: PSAT’i Akıllıca Kullan, SAT ve Yurt Dışı Yolunu Güçlendir

Özetle, PSAT testi senin için:

• SAT’e güçlü bir hazırlık
• Akademik seviyeni objektif görmek için net bir ölçüm
• Bazı öğrenciler için National Merit gibi burs ve onur programları için ilk adım

2025 itibarıyla PSAT tamamen dijital, iki ana bölümden oluşan, 2 saat 14 dakikalık bir sınav. Puanların 320–1520 aralığında, her bölüm 160–760 arasında. National Merit için önemli olan Selection Index ise 48–228 aralığında ayrı bir puan.

Türk öğrenciler için PSAT, özellikle SAT hedefi olanlar ve yurt dışı üniversite düşünenler adına ciddi bir fırsat. Bunu bir “ilk ciddi adım” gibi düşünebilirsin. İyi bir plan, düzenli çalışma ve gerektiğinde profesyonel destekle, PSAT skorun hangi seviyeden başlarsan başla zamanla yükselebilir.

En önemlisi, PSAT tek belirleyici değil. Bir sınavda aldığın sonuç, tüm akademik hikâyeni yazmıyor. Ama doğru kullanırsan, sana nereye odaklanman gerektiğini gösteren çok değerli bir yol haritası veriyor. Buradan hareketle, SAT ve üniversite hedeflerini adım adım daha gerçekçi ve ulaşılabilir hale getirebilirsin.