SAT Fonksiyon Soruları

SAT Matematik bölümünde fonksiyon soruları en zorlayıcı soru türlerinden biridir. Görünüşte karmaşık olabilir, ileri düzey matematik bilgisi gerektirebilir ve çözümü genellikle birden fazla adımdan oluşur. Ayrıca, birçok öğrenci fonksiyonlarla çalışmaya alışık değildir.

Ancak, SAT fonksiyon sorularını daha kolay hale getirmek mümkündür. Fonksiyonların temel özelliklerini ve SAT’te karşılaşacağınız fonksiyon soru tiplerini öğrenmek, bu soruları güvenle çözmenize yardımcı olur. Bu önemlidir çünkü SAT’te genellikle on veya daha fazla fonksiyon sorusu çıkar.

Aşağıda, fonksiyonların ne olduğunu, SAT’te karşılaşacağınız dört temel fonksiyon türünü, çözüm yöntemlerini ve fonksiyon sorularını daha kolay hale getirecek ipuçlarını bulacaksınız.

Fonksiyon Nedir?

Fonksiyon, temel anlamıyla bir girdi alır, üzerinde işlem yapar ve belirli bir çıktı verir. Bu durumu bir atari makinesi gibi düşünebilirsiniz: Bir tuşa basarsınız (girdi), ve belirli bir atari oyunu açılır (çıktı). Aynı tuşa her basışınızda aynı oyun başlar, fakat farklı tuşlara basarsanız farklı oyunlar açılır.

Her bir girdi (x değeri) yalnızca bir çıktı (y değeri) üretebilir, ancak bir çıktı birden çok girdi tarafından sağlanabilir. Örneğin, bir atari makinesinde belirli bir oyun için birden fazla tuş atanmış olabilir. Bu nedenle, bir fonksiyonun grafiğinde birden fazla x-kesiti olabilir, ancak sadece bir y-kesiti bulunur. Çünkü x=0 olduğunda yalnızca bir y değeri vardır.

Fonksiyonlar genellikle f(x) = … şeklinde gösterilir. Burada f fonksiyonun adı, x girdi değeri, eşittenden sonra ise girdiye uygulanan işlem yazılır. Örneğin, f(x) = x + 3 fonksiyonu, x yerine girilen sayıya 3 ekler:

f(2) = 2 + 3 = 5
f(10) = 10 + 3 = 13

Fonksiyon isimleri sadece f ile sınırlı değildir. h(x), g(x), r(x) gibi farklı harflerle de gösterilebilir.

Örnek: g(x) = 12(x − 7) + 4

• “g” fonksiyonun adı
• “x” girdi değeri
• “12(x − 7) + 4” ise girdinin işlenme şekli

x=10 için:

g(10) = 12(10 − 7) + 4
= 12(3) + 4
= 36 + 4
= 40

Bu durumda sıralı çift (10, 40) elde edilir. Sıralı çiftler fonksiyonun grafik üzerinde noktasını gösterir.

Fonksiyonların Grafiği

Fonksiyonların grafiklerini çizmek mümkündür. Farklı fonksiyon türleri farklı grafikler oluşturur. Grafiklerde x girdiyi, y çıktı değerini temsil eder.

Bir fonksiyon grafiği birçok x-kesiti içerebilir ancak sadece bir y-kesiti vardır.

Doğrusal Fonksiyonlar

Doğrusal fonksiyonların grafiği düz bir çizgidir. x değişkeni kesinlikle 1. kuvvetten büyük değildir (kuvveti 2 veya daha fazla olmaz). Doğrusal fonksiyonlara örnekler:

f(x) = x + 14
g(x) = 3
r(x) = 5x − 11

İkinci Dereceden (Karesel) Fonksiyonlar

İkinci dereceden fonksiyonların grafiği parabol şeklindedir ve çıktı değeri her zaman x’in karesiyle ilişkilidir. (2)² ve (−2)² değerleri aynıdır, bu yüzden parabol eğrisi simetriktir.

Genel formu:

f(x) = ax² + bx + c

• a pozitif ise parabol yukarı açılır.
• a negatif ise parabol aşağı açılır.
• a değeri büyüdükçe parabol daha “ince” olur.
• b, parabolün tepe noktasının x eksenindeki yerini belirler.
• c, y-kesitidir (grafiğin y eksenini kestiği nokta).

b=0 ise, tepe noktası y-kesitiyle aynı noktadadır.

SAT’te Fonksiyon Soruları: 4 Tür

SAT’te dört farklı fonksiyon sorusu tipi vardır. Aşağıda her türü örneklerle açıklıyoruz.

1. Fonksiyon Denklemleri

En sık karşılaşılan türdür, sınavda en az altı tane olabilir. Verilen fonksiyon denklemiyle belirli girdiler için çıktı bulunur.

Örnek:

Verilen fonksiyonun grafiği (24,0) noktasından geçiyorsa, g(24) = 0’dır. Bu durumda, g(24) değerini denkleme koyup t değişkenini bulabilirsiniz.

2. Fonksiyon Tabloları

Fonksiyon ya tabloda verilir ya da bir fonksiyon denklemi verilir ve hangi tablonun doğru çıktıları içerdiği sorulur. Tabloya göre doğru fonksiyon seçilir.

Örnek:

h(x) = x² − 3 fonksiyonu için tablo değerlerini kontrol ederek doğru tablo bulunur. Örneğin, x=1 için h(1) = 1² − 3 = −2 olduğundan, tabloda bu değer olmalı.

3. Fonksiyon Grafiklerini Anlama

Grafikten y-kesiti, x-kesiti veya fonksiyon denklemi çıkarma soruları vardır. Genellikle en kolay fonksiyon soruları bu türdendir. Sınavda en fazla iki tane çıkabilir.

Örnek:

Grafiğin y-kesitini (0, -4) olarak belirlemek ve ardından doğru seçeneği işaretlemek.

4. Fonksiyonla İlgili Metin Soruları

Bu yeni soru tipi, daha çok fonksiyonun anlamını yorumlamaya dayanır. Fonksiyon verilir ve bir terimin veya bölümün neyi ifade ettiği sorulur.

Örnek:

f(t) = 14t + 9 fonksiyonunda t bitkinin kaç ay önce alındığını gösterir. 9 sayısı, bitkinin alınma anındaki uzunluğunu ifade eder.

Fonksiyon Sorularını Çözmek İçin 4 İpucu

1. Cevapları Deneyin (PIA ve PIN)

Fonksiyon denklemlerinde verilen cevapları deneyerek (Plug In Answers – PIA) veya kendi sayılarınızı yerine koyarak (Plug In Numbers – PIN) soruları çözmek etkili olabilir.

2. FOIL Yöntemini Kullanın

İki binomun çarpımını yaparken FOIL (İlk, Dış, İç, Son) yöntemini kullanmak işinizi kolaylaştırır. Örneğin, (x + 5)(2x − 2) çarpımında her terimi sırayla çarpın ve toplayın.

3. Önce y-Kesitini Bulun

Grafik ve tablo sorularında y-kesitini bulmak genellikle en kolay adımdır. Bu bilgi birçok seçeneği eleyebilir.

4. Sıralı Çiftleri Test Edin

Fonksiyonun birkaç farklı noktasını hesaplayarak verilen seçeneklerden hangisinin tüm noktalara uyduğunu kontrol edin. Birkaç nokta doğru olsa bile tüm noktalar doğru olmalıdır.

Özet

Fonksiyonlar birçok öğrenci için zor görünse de temel prensipleri basittir: Girdi, çıktı ve değer yerleştirme. Bu bilgileri öğrendikten sonra SAT’teki fonksiyon sorularını rahatlıkla çözebilirsiniz.

Başarı için öneri: Hazırlık programları ile eksiklerinizi belirleyip hedefe yönelik çalışın. Böylece zamanınızı en verimli şekilde kullanabilirsiniz.