Türkiye’deki Üniversitelerin IB Mezunlarına Verdiği Burslar (Güncel Rehber)

IB yapıyorsun ya da IB sınıfında çocuğun mu var ve “Bu puan Türkiye’de bana ne kazandıracak?” diye mi düşünüyorsun?

İyi haber şu: IB Diploması, Türkiye’de özellikle vakıf üniversitelerinde ciddi bir burs kapısı açıyor. Pek çok üniversite, IB mezunları için ayrı burs tablosu yayımlıyor ya da IB puanını ek indirim kriteri olarak kullanıyor.

Bu yazı, IB okuyan lise öğrencileri, veliler ve rehberlik öğretmenleri için hazırlandı. Aşağıda:

• IB Diplomasının burslarda neden önemli olduğu,
• Hangi üniversitelerin hangi yaklaşık IB puanında ne tür burs verdiği,
• Tam burs, %50 burs, IB katkı bursu gibi kavramların ne anlama geldiği,
• Hangi IB puan aralığında nasıl bir burs hedefleyebileceğin

net ve sade bir dille anlatılıyor.

Detaylar her yıl değiştiği için, özellikle IB mezunlarına yönelik genel burs tablolarını içeren rehberleri ve üniversitelerin resmi sayfalarını mutlaka kontrol etmek gerekiyor. Doğru üniversite ve doğru burs seçimi, hem bütçe planını hem de eğitim yolunu kökten etkileyebiliyor.

IB Diploma Nedir ve Türkiye’de Üniversite Bursları İçin Neden Önemli?

IB (International Baccalaureate / Uluslararası Bakalorya), dünyada tanınan, 2 yıllık bir lise programı. Programı tamamlayan öğrencilere 24 ile 45 arası bir diploma notu veriliyor.

Kısaca:

• 6 dersten puan alıyorsun,
• Ek olarak TOK (Theory of Knowledge) ve Extended Essay gibi bileşenler var,
• Hepsinin sonunda tek bir toplam diploma puanı ortaya çıkıyor.

Türkiye’deki pek çok vakıf üniversitesi, bu toplam puanı akademik ciddiyetin bir göstergesi olarak görüyor. Sebebi basit: IB, eleştirel düşünme, proje yazma, uzun metin okuma gibi üniversiteye çok benzeyen bir çalışma düzeni istiyor.

Bu yüzden, IB puanın belirli bir seviyenin üzerindeyse:

• YKS puanından bağımsız ek IB bursu alabiliyorsun,
• Bazı bölümlerde ders muafiyeti veya hızlandırılmış program gibi ek haklar çıkabiliyor,
• Başvurunda “hazır ve disiplinli öğrenci” imajı yaratıyorsun.

IB Diploma puanı nasıl hesaplanır ve üniversiteler neye bakar?

Teknik tarafı çok karıştırmaya gerek yok. Kabaca tablo şöyle:

• Her IB dersi 1 ile 7 arasında notlanır.
• 6 dersten en fazla 42 puan alınır.
• TOK ve Extended Essay gibi bileşenlerden de 0 ile 3 arası ek puan gelir.
• Toplam diploma puanın 24 ile 45 arasında bir değer olur.

Türkiye’deki üniversiteler genelde:

• Toplam IB diploma puanına bakar,
• Bazı alanlarda, örneğin mühendislikte, HL Matematik gibi ders kombinasyonlarını da artı olarak görebilir,
• Burs tablosunda “IB 32 ve üzeri”, “IB 38 ve üzeri” gibi basit eşikler kullanır.

Genel pratik:

• IB 32 ve üzeri: Pek çok vakıf üniversitesinde anlamlı burs eşiği,
• IB 35–37: Güçlü indirimler,
• IB 38–40 ve üzeri: Bazı yerlerde tam bursa kadar giden seviyeler.

Bu aralıklar kesin kural değil, ama plan yaparken iyi bir çerçeve veriyor.

IB puanı, YKS ve okul başarı puanı ile birlikte nasıl değerlendirilir?

Türkiye’de çoğu program için yerleştirme hâlâ YKS üzerinden yapılıyor. IB puanın ise özellikle vakıf üniversitelerinde ikinci bir kart gibi çalışıyor.

Genel uygulamalar şöyle özetlenebilir:

• Bazı üniversitelerde YKS başarı bursu ve IB bursu üst üste biniyor.
  • Örnek: YKS ile %50 burslu yerleşiyorsun, IB 34 puanla ek %10 IB bursu alıp toplam indirimi %60’a çıkarıyorsun.
• Bazı üniversitelerde ise “çoklu burs” yok.
  • Örnek: Hem YKS başarı bursu hem IB bursu için hak kazanıyorsun, ama sadece daha yüksek olanı kullanabiliyorsun.
• Bir kısım üniversite de IB puanını daha çok kabul ve yerleştirme sürecinde bir artı puan olarak görüyor, net bir burs tablosu açıklamıyor.

Bu yüzden, her üniversitenin burs yönetmeliğinde yer alan “burslar birleştirilebilir mi” cümlelerini dikkatle okuman çok önemli.

Türkiye’de IB Mezunlarına Özel Burs Veren Başlıca Üniversiteler

Aşağıda bahsedeceğimiz oranlar, sahadaki genel tabloyu ve paylaşılan rehberleri temel alan, yaklaşık oranlar. Her yıl güncel kılavuzları ve resmi web sitelerini mutlaka kontrol etmek gerekiyor.

Bazı üniversiteler çok net, tablo şeklinde “IB puanı şu ise burs oranı bu” diyor. Bazıları ise “bireysel değerlendirme, komite kararı” gibi daha esnek bir sistem kullanıyor.

Bilkent Üniversitesi: Yüksek IB puanına göre kademeli burslar

Bilkent, IB mezunlarını uzun süredir yakından takip eden üniversitelerden biri. YKS ile yerleşen öğrenciler için genel burs yapısı, resmi Bilkent burslar sayfasında ayrıntılı şekilde anlatılıyor.

IB için tipik çerçeve şöyle görülebiliyor:

• IB 40 ve üzeri: Yaklaşık tam bursa denk gelen oranlar,
• IB 35–39: Yaklaşık %75 civarı burs,
• IB 30–34: Yaklaşık %60 seviyesinde burs.

Burada kritik nokta, bu rakamların her yıl değişebilmesi. Ayrıca bazı programlar daha rekabetçi olduğu için, aynı IB puanı farklı bölümlerde farklı etki yaratabiliyor.

Bilkent’te burs kazandığında:

• Genelde 4 yıl lisans + 1 yıl hazırlık süresince geçerli oluyor,
• Devamı için not ortalamanı belirli bir seviyenin üzerinde tutman (örneğin en az 2.5 veya 3.0) gerekiyor,
• Disiplin cezası almaman şart koşulabiliyor.

Özetle, Bilkent’te burs kazanmak kadar, onu korumak da ciddi bir çalışma temposu istiyor.

Sabancı Üniversitesi: IB Diploma Katkı Bursu ile ek indirim

Sabancı Üniversitesi, IB mezunları için Diploma Katkı Bursu adlı ek bir sistem kullanıyor. Resmi koşullar, Sabancı lisans burs ve ücretleri sayfasında net şekilde yer alıyor.

Genel mantık:

• IB diploma notu 34 ve üzeri olan öğrencilere ek bir katkı bursu veriliyor.
• Bu katkı bursu, öğrenim ücretine yaklaşık %10 ek indirim sağlıyor.
• En güzel kısmı, çoğu durumda bu indirimin mevcut bursun üzerine eklenebilmesi.

Örnek bir senaryo düşünelim:

• YKS ile %50 burs kazandın.
• IB diploma puanın 35.
• Sabancı’nın Diploma Katkı Bursu ile %10 ek indirim alıyorsun.
• Toplam indirim oranın %60 seviyesine çıkabiliyor.

Rakamlar ve kurallar yıldan yıla güncellendiği için, tercih döneminde mutlaka son kılavuza ve dipnotlara bakmak gerekiyor.

Özyeğin Üniversitesi: IB puanı ile başlayan başarı bursları

Özyeğin Üniversitesi de IB puanını burs sistemine dâhil eden okullardan. Genel burs yapısı, aday öğrenci burslar sayfasında anlatılıyor.

Sahadaki tabloya göre:

• IB puanı 32 ve üzeri olan öğrenciler için anlamlı indirimler sunuluyor.
• Yaklaşık olarak %25 seviyesinde bir IB bursu görmek mümkün.
• Bu burs, çoğu zaman YKS başarı bursu ile birleşerek toplam ücreti dikkate değer şekilde düşürebiliyor.

Basit bir örnek:

• Programın yıllık ücreti 400.000 TL olsun.
• YKS başarınla %50 burs aldın, ödemen 200.000 TL’ye indi.
• IB puanın 34 ve Özyeğin sana ek %25 IB indirimi verdi.
• Bu durumda, kalan 200.000 TL’nin %25’i daha düşer ve ödemen 150.000 TL civarına iner.

Rakamlar sadece örnek. Mantık şu: Her ek yüzde, toplam yükünü ciddi biçimde azaltıyor.

Bahçeşehir, Kadir Has, TED gibi vakıf üniversitelerinde IB burs oranları

Bu üç üniversite, IB puanına dayalı burs tablosunu oldukça şeffaf paylaşan okullar arasında.

Bahçeşehir Üniversitesi için genel çerçeve:

• IB puanı 40 ve üzeri olanlara yaklaşık %50 burs,
• 35–39 arası puanlar için biraz daha düşük,
• 30–34 arası için ise yaklaşık %30 civarı burs oranı görebiliyorsun.

Ayrıca, bazı programlarda zaten %25 burslu kontenjana yerleşmişsen, kalan tutar üzerinden ek IB bursu ile ekstra indirim de sağlanabiliyor.

Kadir Has Üniversitesi ise IB’yi doğrudan burs tablosuna koyan üniversitelerden. Ayrıntıları, resmi “Burslar ve Ücretler” sayfasında paylaşıyor. Genel tablo:

• IB 32–37 aralığında, öğrenim ücretinin %50’si burs,
• IB 38 ve üzeri öğrenciler için ise %100 tam burs imkânı.

TED Üniversitesi ise IB puanına göre kademeli bir yapı sunuyor. Genel çerçeve şöyle:

• IB 29–33 arası için yaklaşık %30 burs,
• 34–37 arası için %50 burs,
• 38 ve üzeri için ise %100 tam burs.

Bu üç üniversitenin ortak mesajı net: IB puanı yükseldikçe burs oranı anlamlı şekilde artıyor. Yani 31 puan yerine 32, 37 yerine 38 almak, masada binlerce liralık fark yaratabiliyor.

Koç, Boğaziçi, ODTÜ, İTÜ gibi seçici üniversitelerde IB’nin rolü

Koç, Boğaziçi, ODTÜ, İTÜ gibi çok seçici üniversitelerde çoğu zaman “IB puanı şu olana şu kadar burs” gibi net bir tablo paylaşılmıyor.

Genel yapı şöyle:

• Koç Üniversitesi gibi bazı vakıf okullarında, burslar ağırlıklı olarak YKS başarısına göre veriliyor. Genel çerçeve Koç Üniversitesi burslar ve eğitim ücretleri sayfasında anlatılıyor. IB diploman ise başvuru dosyanı güçlendiriyor, tam burslu kontenjanlar için artı puan getiriyor.
• Bazı bölümlerde ek sınav, portfolyo, mülakat gibi süreçler var. IB geçmişi, bu aşamalarda akademik hazırlık ve çalışma disiplini açısından avantaj sağlıyor.
• Boğaziçi, ODTÜ, İTÜ gibi devlet üniversitelerinde, burslar daha çok genel başarı ve ihtiyaç temelli. Burada IB diploması, doğrudan ek burs anlamına gelmiyor ama okul başarın, İngilizce düzeyin ve çalışma disiplinin için güçlü bir referans oluyor.

Kısaca, bu üniversitelerde IB puanı tek başına burs tablosuna girmese de, seçici programlarda seni öne çıkaran önemli bir artı rol oynuyor.

IB Mezunlarına Verilen Burs Türleri: Tam Burs, Kısmi Burs ve Ek İndirimler

IB puanını kullanırken, hangi burs türünün ne anlama geldiğini bilmek şart. Aksi halde, tablolar karışık görünebiliyor.

Tam burs, %50 burs ve diğer oranlar ne anlama geliyor?

“Tam burs” dendiğinde genelde:

• Yıllık öğrenim ücretinin %100’ü üniversite tarafından karşılanır.
• Sen yalnızca barınma, yemek, ulaşım, kitap gibi giderleri ödersin.

“%50 burs” için basit bir örnek üzerinden gidelim:

• Diyelim ki bir programın yıllık ücreti 400.000 TL.
• %50 bursun varsa, bunun 200.000 TL’sini ödüyorsun.
• %75 bursun olsaydı, sadece 100.000 TL ödeyecektin.
• %25 bursta ise ödeyeceğin miktar 300.000 TL olurdu.

Çoğu üniversitede:

• Bu burslara yurt, yemek, kitap gibi kalemler dahil olmaz.
• Bazı “kapsamlı burs” paketlerinde yurt ve harçlık desteği de bulunur, ancak bunlar ayrı başlıklar olarak belirtilir.

IB katkı bursu ve ek indirimler nasıl çalışır?

IB katkı bursu, genelde ana başarı bursunun üstüne eklenen küçük ama etkili bir indirimdir.

Sabancı örneğini düşün:

• Temel bursun %50 olsun.
• IB 34 puanla ek %10 Diploma Katkı Bursu kazandın.
• Toplam indirim oranın %60’a çıktı.

Bazı üniversiteler bursları toplayıp eklerken, bazıları “bunlardan sadece en yükseği geçerlidir” der. Örneğin:

• IB bursu %25, YKS başarına göre %50 burs hakkın var.
• Eğer “burslar toplanamaz” deniyorsa, toplamda %50 bursla devam edersin.
• “Toplanabilir” deniyorsa, %75’e kadar çıkabilir.

Bu yüzden, her zaman burs sayfasının altındaki küçük dipnotları dikkatle okumak gerekiyor.

Bursun devam şartları: Not ortalaması ve disiplin kuralları

IB ile güçlü bir burs kazanmak büyük başarı. Ama çoğu öğrenci ikinci kısmı unutuyor: Bu bursu korumak.

Genel şartlar şöyle:

• Yıldan yıla değişse de genelde en az 2.5 veya 3.0 GPA istenir.
• Üst üste başarısız ders sayın artarsa, burs oranı düşebilir.
• Ağır disiplin cezası alırsan burs tamamen kesilebilir.

Olası senaryolar:

• Not ortalaman bir dönem sınırın biraz altına indi, üniversite bir uyarı verir ve “şartlı devam” kararı alabilir.
• Ortalaman uzun süre düşük kalırsa, örneğin %100 burs %50’ye inebilir ya da tamamen iptal olabilir.

Bu nedenle, IB’de çok çalışıp burs kazandıysan, üniversitede de aynı tempoyu koruman önemli.

IB Puanıyla Türkiye’de Burs Almak İçin İpuçları ve Stratejiler

Bu bölüm, “Puanım kaç olmalı, neyi hedefleyeyim, pratiğe nasıl dökeyim?” sorularına kısa ve net cevap vermek için.

Hangi IB puanında hangi burs seviyesini hedefleyebilirsiniz?

Genelleştirilmiş ama gerçekçi bir çerçeve şöyle:

• IB 32 ve üzeri: Pek çok vakıf üniversitesinde anlamlı burs eşiği. %25–%50 arası indirimler görmek mümkün.
• IB 35–37 arası: Güçlü indirimler dönemi. Sıkça %50 ve üzerine çıkan oranlarla karşılaşılıyor.
• IB 38–40 ve üzeri: Bazı üniversitelerde tam burs veya tam bursa çok yakın oranlar.

Bilkent, Kadir Has, TED gibi üniversitelerde yayınlanan tablolara bakınca, bu aralıkların ne kadar gerçekçi olduğu rahatça görülüyor. En önemli mesaj şu: Her 1 puanlık artış, burs oranında hissedilir bir fark yaratabiliyor.

Bu yüzden, son sene “nasıl olsa 32’yi geçiyorum” rahatlığına kapılmak yerine, her puanı ciddiye almak mantıklı.

Üniversitelerin resmi burs sayfalarını doğru okumak

Tercih döneminde sık yapılan hata, sadece sosyal medyadaki görsellere bakmak. Halbuki asıl önemli kısım, resmi burs sayfalarındaki tablolar ve dipnotlar.

Dikkat etmen gerekenler:

• “İndirim oranı” mı, “burs” mu yazıyor? Bazı üniversiteler farklı terimler kullanır.
• IB, AP, Matura, Abitur gibi diplomalar için ayrı satırlar olur. Özellikle IB’ye özel satırları bul.
• Devam koşulları, azami öğrenim süresi, hazırlık sınıfının bursa dahil olup olmadığı gibi ayrıntıları oku.
• Tüm bu bilgilerin her yıl güncellendiğini unutma.

Sabancı, Bilkent, Özyeğin, Kadir Has gibi üniversitelerde burs tabloları genelde detaylı ve şeffaf. Yine de son sözü her zaman üniversitenin kendisi söyler.

IB koordinatörü ve rehber öğretmenlerle iş birliği yapma

IB okullarında en büyük iki kaynağın:

• IB koordinatörün,
• Rehberlik servisin.

Bu ekipler genelde:

• Önceki mezunların hangi IB puanı ile hangi üniversiteden ne kadar burs aldığını biliyor,
• Hangi üniversitelerin IB’ye daha sıcak baktığını, hangilerinin daha seçici davrandığını tecrübeye dayalı olarak anlatabiliyor,
• Transkript, predicted grades, referans mektupları gibi belgelerin zamanında hazırlanmasına yardım ediyor.

Kısacası, bu süreci tek başına yürütmek zorunda değilsin. Sorularını net sor, kararsız kaldığın tabloları birlikte incele.

Yedek plan: IB puanınız hedeflediğiniz kadar yüksek olmazsa ne yapabilirsiniz?

Her şey planladığın gibi gitmeyebilir. IB puanın beklediğinden daha düşük gelirse, bu dünyanın sonu değil.

Şunlara bakabilirsin:

• Daha düşük IB puanıyla da burs veren üniversiteleri araştır. Bazı okullar 24–29 arası puanlara bile küçük oranlarda burs verebiliyor.
• İhtiyaç bursları, spor bursu, sanat bursu gibi farklı burs türlerini incele. Özellikle TED Üniversitesi gibi geniş burs ağı olan üniversitelerin sayfaları sana yeni fikirler verebilir.
• Hazırlık sınıfında ya da ilk sene çok iyi not ortalaması yakalayan öğrenciler için, bazı üniversitelerde sonradan kazanılan başarı bursları var.
• Gerekirse bir yıl daha YKS çalışmak, bölüm değiştirmek ya da yatay geçiş gibi seçenekleri de rehberlik servisinle konuş.

Önemli olan, puanın ne olursa olsun, seçeneklerin olduğunu bilmek ve bu süreci sakin bir planla yönetmek.

Sonuç

Türkiye’de IB Diploması, sadece “uluslararası” bir kağıt değil, aynı zamanda ciddi bir burs avantajı anlamına geliyor. Özellikle 32+ ve 38+ seviyeleri, pek çok vakıf üniversitesinde burs tablolarında kritik eşikler olarak öne çıkıyor.

Bilkent, Sabancı, Özyeğin, Bahçeşehir, Kadir Has, TED gibi üniversiteler IB puanına göre somut burs oranları açıklıyor. Koç, Boğaziçi, ODTÜ, İTÜ gibi daha seçici üniversitelerde ise IB, doğrudan tabloda yazmasa da başvuru dosyanı güçlendiren, tam burslu kontenjanlarda ve ek burslarda artı sağlayan bir faktör.

Son adımda yapman gerekenler net: Güncel resmi kaynakları dikkatle oku, burs ofislerine soru sormaktan çekinme, kendi IB koordinatörün ve rehberlik öğretmeninle yakın çalış. Doğru bilgi, doğru zamanlama ve istikrarlı çalışma ile IB diplomanı Türkiye’de güçlü bir burs fırsatına dönüştürebilirsin.