PTE mi IELTS mi? Sana Uygun Sınavı Seçme Rehberi

Türkiye’de İngilizce sınavı denince akla ilk gelen iki isim artık çok net: PTE ve IELTS.
Öğrenciler, göçmenlik planlayanlar, terfi peşinde koşan beyaz yakalılar, herkes aynı soruyu soruyor: “Hangisine girmeliyim?”

Kurallar, kabul oranları ve sınav formatları sürekli güncelleniyor. Yeni denklik tabloları, değişen sınav ücretleri ve kurumların kabul listeleri kararı daha da kritik hale getiriyor.

Bu yazının amacı sana tek bir “doğru sınavı” dayatmak değil. Hedef, kendi hedeflerine, zamanına ve bütçene göre en mantıklı seçimi yapmana yardım etmek.
Bu yazıyı bitirdiğinde, PTE mi IELTS mi senin için daha mantıklı, bunu net görebileceksin.

PTE ve IELTS nedir, kimler için tasarlandı?

Photo by Markus Winkler

Önce temel tabloyu netleştirelim. İki sınav da akademik ve genel İngilizce seviyeni ölçüyor. Aradaki fark, bunu nasıl yaptıkları.

PTE Academic, tamamen bilgisayar tabanlı bir akademik İngilizce sınavı. Tüm bölümler bilgisayarda çözülüyor, konuşma kısmında bile mikrofona konuşuyorsun. Puanlamada yoğun şekilde yapay zeka kullanılıyor, bu yüzden sonuçlar çok hızlı açıklanıyor.

IELTS ise hem Academic hem General Training seçeneklerine sahip.
Bilgisayar üzerinden de kağıt kalemle de alınabiliyor. Konuşma sınavında ise gerçek bir sınav görevlisi ile yüz yüze ya da online görüntülü konuşuyorsun. Dünya çapında en bilinen sınavlardan biri.

Genelde:

• PTE’ye yönelenler:
  Hızlı sonuç isteyen, bilgisayarda rahat olan, Avustralya, Kanada, İngiltere ve Avrupa’ya başvuru planlayan, teknolojiyle arası iyi adaylar.
• IELTS’e yönelenler:
  Daha klasik sistem seven, her kurumun tanıdığı bir sınav isteyen, konuşurken gerçek insanla iletişimi tercih eden adaylar.

PTE Academic kısaca: Bilgisayarlı, hızlı, puan odaklı sınav

PTE Academic, tek oturumda, tamamen bilgisayarda girilen bir sınav. Okuma, yazma, dinleme ve konuşma bölümleri iç içe geçmiş durumda.
Örneğin, bir cümleyi dinleyip tekrar ettiğin soru tipi hem konuşma hem dinleme puanına etki ediyor.

Öne çıkan özellikler:

• Bilgisayar tabanlı, yapay zeka destekli puanlama
• Sonuçlar çoğu zaman 1 ila 2 gün içinde açıklanıyor
• Hedef kitle: lisansüstü programlar, göçmenlik, vize ve iş başvuruları
• Puan aralığı 10 ile 90 arasında

IELTS kısaca: Dünyada en bilinen İngilizce sınavlarından biri

IELTS, uzun yıllardır kullanılan, üniversitelerin ve işverenlerin çok iyi bildiği bir sınav.
İki tipi var:

• Academic: Akademik eğitim ve çoğu üniversite başvurusu için
• General Training: Göçmenlik ve daha günlük/iş odaklı İngilizce için

Bilgisayar tabanlı seçeneği giderek yaygınlaşıyor, yine de kağıt kalem formatı da hâlâ devam ediyor. En önemli fark, konuşma bölümünde karşında gerçek bir görevlinin olması.

Bazıları için bu büyük bir avantaj, çünkü:

• Jest ve mimik kullanabiliyorsun
• Anlamadığın soruyu tekrar isteyebiliyorsun
• Daha doğal bir diyalog hissi oluşuyor

Bazıları için ise ekstra stres kaynağı.
Puan aralığı 0 ile 9 band arasında. Türkiye’de çoğu insan bu band sistemine zaten aşina, bu da algıyı kolaylaştırıyor.

PTE mi IELTS mi: Format, süre ve puanlama farkları

PTE ve IELTS arasındaki farkları anlamak, karar verirken en büyük yardımcın olur. Format, konuşma şekli, sonuç süresi ve puanlama sistemi seçiminde belirleyici.

Format farkı: Bilgisayar sınavı mı, klasik sınav mı sana uygun?

PTE, A’dan Z’ye bilgisayarda. Klavyede yazıyor, ekranda okuyor, mikrofona konuşuyorsun.
IELTS’te ise:

• Bilgisayar tabanlı IELTS: Sorular ekranda, yazma bölümü klavyede
• Kağıt tabanlı IELTS: Okuma ve yazma bölümlerinde kağıt kalem kullanıyorsun

Şöyle düşünebilirsin:

• Gün içinde sürekli bilgisayar kullanan, hızlı yazan, ekrandan uzun metin okumaya alışık biriysen, PTE sana daha doğal gelebilir.
• Defterle çalışmayı seven, önemli yerlerin altını fiziksel olarak çizmeyi seven, ekranda uzun metin okuyunca başı ağrıyan biriysen, IELTS daha konforlu olabilir.

Bu, biraz da “tablet mi kâğıt kitap mı seni daha rahat hissettiriyor” sorusuna benziyor.

Konuşma bölümü: Bilgisayara mı konuşmak istersin, gerçek bir kişiye mi?

PTE’de konuşma sınavı, bilgisayara bağlı mikrofonla yapılıyor. Sorular ekranda, sen konuşuyorsun, sistem kaydediyor. Puanlamayı da yapay zeka yapıyor.
Sosyal kaygısı yüksek, kalabalık içinde İngilizce konuşmaktan hoşlanmayan pek çok aday, bu yapıyı rahatlatıcı buluyor.

IELTS’te ise karşında gerçek bir görevli var. Yüz yüze ya da online görüntülü görüşme yapıyorsun. Bu sayede:

• Karşındaki kişinin yüz ifadelerini okuyabiliyorsun
• Ses tonun ve beden dilin etkili olabiliyor
• Anlamadığın noktada açıklama isteyebiliyorsun

İnsan ilişkisini seven, anlatmayı seven, sohbet ederken açılan biriysen, IELTS konuşma bölümü sana büyük avantaj sağlayabilir.

Süre ve sonuç bekleme: Ne kadar hızlı sonuca ihtiyacın var?

En büyük farklardan biri hâlâ sonuç hızı.

• PTE sonuçları: Genelde 1 ila 2 gün içinde açıklanıyor, kimi zaman aynı gün bile gelebiliyor.
• IELTS sonuçları:
  • Bilgisayar tabanlı IELTS: Genelde birkaç gün içinde
  • Kağıt kalem IELTS: Çoğu zaman 7 gün ve üzeri sürebiliyor

Vize tarihi yaklaşmış, okul başvuru sistemi kapanmak üzere, iş teklifi için belge teslim etmen gerekiyorsa, zaman baskısı çok net hissedilir.
Son haftaya kaldıysan PTE hayat kurtarabilir.

Puanlama ve eşdeğerlik: PTE 65 kaç IELTS bandına denk geliyor?

Puan sistemleri farklı:

• PTE: 10 ile 90 arası
• IELTS: 0 ile 9 band arası

Yaygın kullanılan yaklaşık denklikler şöyle özetlenebilir:

• PTE 79–82 ≈ IELTS 8.0
• PTE 73–78 ≈ IELTS 7.5
• PTE 65–72 ≈ IELTS 7.0
• PTE 59–64 ≈ IELTS 6.5
• PTE 51–58 ≈ IELTS 6.0

Bu değerler hakkında daha detaylı tablo görmek istersen, güncel bir denklik çalışmasını burada bulabilirsin:

Örneğin:

• Hedefin IELTS 7.0 ise, PTE’de ortalama 65 ve üzeri puanları hedeflemen gerekir.
• Hedefin IELTS 6.0 ise, PTE’de 51–58 bandı sana yeterli olabilir.

IELTS Puanı	PTE Academic Eşdeğeri	Seviye Açıklaması
9.0	89 – 90	Uzman (Expert)
8.5	83 – 85	Çok İyi (Very Good)
8.0	79 – 82	Akıcı Kullanıcı (Fluent)
7.5	73 – 78	İleri (Upper-Intermediate)
7.0	65 – 72	İyi (Good User)
6.5	58 – 64	Orta Üstü (Competent)
6.0	50 – 57	Orta (Competent)
5.5	43 – 49	Orta Altı (Modest)
5.0	36 – 42	Temel Kullanıcı (Limited)
4.5	30 – 35	Başlangıç (Basic)
4.0	23 – 29	Düşük Seviye (Elementary)
3.5	19 – 22	Çok Düşük (Pre-Basic)
3.0	10 – 18	Başlangıç Öncesi (Beginner)

Bu sayısal çerçeve, “hangi sınavda kaç almam lazım” sorusuna netlik kazandırır.

Avantajlar ve dezavantajlar: PTE mi IELTS mi sana ne kazandırır?

Şimdi iki sınavı artıları ve eksileriyle, daha objektif bir gözle görelim.

PTE’nin artıları: Hızlı sonuç, tarafsız sistem, yüksek puan şansı

PTE’nin güçlü yönleri:

• Çok hızlı sonuç açıklanması
• Tamamen bilgisayarlı ve standart bir ortam
• Konuşmada insanla yüz yüze gelmeme rahatlığı
• Bazı soru tiplerinde bir becerinin diğerini desteklemesi

Pek çok aday, özellikle 79 ve üzeri yüksek puan hedeflediğinde PTE’yi daha ulaşılabilir hissediyor.
Aynı oturumda ritmi yakaladığında, birleşik soru tipleri puanını yukarı çekebiliyor.

PTE’nin eksileri: Sınırlı merkez, bilgisayara alışma zorunluluğu

Türkiye’de PTE, hâlâ IELTS kadar yaygın değil. Sınav merkezleri daha az ve çoğu büyük şehirde.
Uzun süre ekrana bakmak, kulaklık ve mikrofonla sınav olmak da bazıları için yorucu.

Karma soru tipleri de alışma süresi gerektiriyor. Dinleyip hemen yazmak, okuyup aynı anda tekrar etmek gibi görevler ilk başta zorlayıcı gelebiliyor.
Ayrıca, her kurum PTE’ye IELTS kadar aşina değil, bu yüzden başvuru yapacağın kurumun PTE kabul edip etmediğini mutlaka kontrol etmen gerekir.

IELTS’in artıları: Küresel tanınırlık ve insan etkileşimi

IELTS, Türkiye’de ve dünyada çok bilinen bir sınav. İş ilanlarında, üniversite şartlarında sınav ismini sık sık açıkça görürsün.
Artıları:

• Global tanınırlık, kurumlar tarafından çok iyi bilinmesi
• Konuşma bölümünde gerçek insanla iletişim
• Sınav merkezlerinin çok yaygın olması
• General Training seçeneği ile göçmenlik ve günlük yaşam odaklı ölçüm imkanı

Bu yüzden “Hiç risk almayayım, herkesin bildiğini alayım” diyen birçok aday, doğal olarak IELTS’e yöneliyor.

IELTS’in eksileri: Geç sonuç, yüksek bandlarda zor puanlar

IELTS’in en belirgin dezavantajı, sonuç süresinin PTE’ye göre daha yavaş olması.
Özellikle kağıt kalem sınavlarında bu süre 1 haftayı aşabiliyor.

Konuşma sınavında gerçek görevliyle konuşmak, sosyal kaygısı yüksek adaylar için zorlayıcı.
Her bölüm ayrı puanlandığı için, tek bir zayıf bölüm toplam bandı aşağı çekebiliyor.
7.5 ve 8.0 gibi yüksek bantlara çıkmak, pek çok aday için oldukça zorlayıcı.

Türkiye’de kabul durumu ve başvuru planı:

Hem PTE hem IELTS Türkiye’de yaygın kabul görüyor.
Gerçek zamanlı verilerde:

• IELTS hâlâ üniversiteler ve işverenler tarafında en bilinen sınav
• PTE ise özellikle yurtdışı odaklı kurumlar ve göçmenlik başvurularında giderek daha sık kabul ediliyor

Ücretler kabaca:

• IELTS: 2500–3000 TL arası
• PTE: 2700–3200 TL arası

Fiyatlar ve içerik sık değiştiği için, her zaman resmi sitelerden güncel rakamlara bakmak en doğrusu.

Türkiye’de hangi sınav nerede daha çok kabul ediliyor?

Genel eğilim şöyle:

• Üniversiteler ve yüksek lisans programları: IELTS hemen her yerde tanınıyor, PTE ise giderek artan sayıda kurumda kabul ediliyor.
• Özel okullar ve dil kursları: Çoğunluk IELTS’i referans alıyor, bazıları PTE’ye de yer veriyor.
• Kurumsal şirketler ve İK birimleri: IELTS ismine çok aşina, PTE ise daha çok uluslararası şirketlerde biliniyor.
• Göçmenlik ajansları: Kanada ve Avustralya başvurularında hem IELTS hem PTE ile çalışan birçok ajans var.

Başvuru yapacağın kurumun web sitesinde “Kabul edilen İngilizce sınavları” bölümünü mutlaka kontrol et.
Genel kural olarak, IELTS daha güvenli, PTE ise giderek güçlenen bir alternatif.

Sınav ücreti, merkez sayısı ve randevu bulma kolaylığı

• PTE genelde IELTS’ten biraz daha ucuz olabiliyor, ancak fark çok büyük değil.
• PTE sınav merkezleri daha az, büyük şehir ağırlıklı.
• IELTS için merkez sayısı daha fazla, küçük şehirlerde bile seçenek bulmak mümkün.

Randevu tarafında, PTE’de genelde daha sık sınav tarihi açılıyor.
IELTS’te talep yoğun olduğunda, özellikle popüler tarihlerde kontenjanlar hızlı dolabiliyor.

Büyük şehirde yaşıyorsan, her iki sınav için de seçeneklerin daha fazla. Küçük şehirlerde ise pratik açıdan IELTS daha öne çıkabiliyor.

Hangi hedef için hangi sınav? Eğitim, göçmenlik, kariyer

• Yurt dışında eğitim:
  Çoğu üniversite hem PTE hem IELTS kabul ediyor, ancak her kurumun kendi listesi var. Başvurmadan önce mutlaka resmi sayfayı kontrol et.
• Göçmenlik (özellikle Kanada ve Avustralya):
  Genelde her iki sınav da geçerli. Bazı ülkelerde belli sınavlara puan avantajı verilebiliyor, bunu da ilgili ülkenin resmi göçmenlik sitesinden kontrol etmek önemli.
• Kariyer ve terfi:
  Türkiye’de insan kaynakları tarafında IELTS daha bilinen bir referans.
  PTE skoru ise, özellikle uluslararası şirketlerde ve yurtdışı iş başvurularında değer görüyor.

PTE mi IELTS mi: Hangi durumda hangisini seçmelisin?

Artık temel farklar net. Şimdi profiline göre düşünme zamanı.

Bilgisayar seven, hızlı sonuç isteyen adaylar için öneri

Lise ya da üniversite öğrencisiysen, genç bir profesyonelsen, gün boyu bilgisayar başındaysan ve klavyede hızlı yazıyorsan, PTE çoğu zaman daha konforlu olur.
İnsanla bire bir konuşmaktan çekiniyorsan, mikrofona konuşmak seni daha az strese sokar.

Bu profile uyuyorsan:

• En az birkaç PTE deneme testi çöz
• Mikrofon ve kulaklıkla pratik yap
• Zaman tutarak bir tam deneme uygula

Önce ücretsiz örnek sorulara bakmak, formatı tanımak için çok faydalı.

Konuşma pratiğine güvenen, klasik sınav sevenler için öneri

Öğretmenlik, hukuk, tıp gibi insanla yoğun iletişim gerektiren alanlarda okuyorsan ya da çalışıyorsan, muhtemelen konuşma pratiğine daha çok güveniyorsun.
Kağıt kalemle not almayı, altını çizmeyi seviyorsan, IELTS sana daha doğal gelir.

Bu durumda:

• Konuşma bölümünü güçlendirerek toplam bandı yukarı çekebilirsin
• Dilersen bilgisayar tabanlı IELTS’i de seçip yazma bölümünde klavye avantajı kullanabilirsin

Burada odak, kendini en rahat hissettiğin sınav ortamını seçmek.

Zamanı az, hedef puanı yüksek olanlar nasıl karar vermeli?

Vize tarihi yaklaşmışsa, başvuru sistemi kapanmak üzereyse ve kısa sürede 7.0 ve üzeri skor istiyorsan, hızlı sonuç veren PTE çok cazip hale gelir.
Ayrıca yüksek puan bandlarında, pek çok aday PTE’de kendini daha şanslı hissediyor.

Ama önemli bir denge var:
Uzun süredir IELTS denemeleri çözüyor, formatı çok iyi tanıyorsan, son anda sınav değiştirmek yeni bir stres yaratabilir.

Bu yüzden:

• Son 2–3 deneme sınavının sonuçlarına bak
• Hangi sınavda hata tiplerini daha iyi biliyorsun, bunu düşün
• Kararı, “en çok aşina olduğun format + sonuç süresi” ikilisine göre ver

Karar verirken kendine sorman gereken 7 net soru

Aşağıdaki sorulara dürüstçe cevap ver:

1. Bilgisayar mı, kağıt mı beni daha rahat hissettiriyor?
2. Gerçek biriyle İngilizce konuşurken ne kadar geriliyorum?
3. Sonuç için en geç ne zaman puana ihtiyacım var?
4. Hangi ülkede, hangi kurumda başvuru yapacağım?
5. Hedefim tek seferde geçmek mi, yoksa birkaç kez girme şansım var mı?
6. Bütçem ne kadar ve şehirimde hangi sınav daha ulaşılabilir?
7. Daha önce hangi sınav formatını denedim ve hangisinde kendimi daha rahat hissettim?

Bu sorulara verdiğin cevaplar, zaten seni PTE’ye mi, IELTS’e mi daha yakın olduğuna götürecek.

Sonuç: Tek doğru sınav yok, senin için doğru sınav var

PTE de IELTS de kendi içinde güçlü, oturmuş sınavlar.
Biri “iyi”, diğeri “kötü” değil. Fark, hangisinin senin hedeflerine, zamanına ve çalışma tarzına daha iyi uyduğunda.

Karar verirken:

• Sınav formatını
• Konuşma tarzını (bilgisayar mı, insan mı)
• Sonuç süresini
• Türkiye ve hedef ülkedeki kabul durumunu
• Kendi geçmiş deneyimlerini birlikte düşün.

“Yanlış sınavı seçersem her şey biter” diye kaygılanmaya gerek yok. Asıl farkı, düzenli ve akıllı bir hazırlık yaratır.

Şimdi en mantıklı adım şu: Her iki sınav için de 1 tam deneme çöz, hedef kurumların kabul listesine bak, sonra kararını ver.
Sen doğru planla hem PTE’de hem IELTS’te hedef puana rahatlıkla ulaşabilirsin.